مقاله درباره مشکلات زیست محیطی احداث سد

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 12

مقدمه:

با در نظر گرفتن نقش محوری آب در برنامه ریزی های توسعه کشور، مهار سیلابها و آبهای جاری از طریق احداث سد، همواره از اقدامات اساسی و زیر بنائی محسوب گردیده و برای نیل به خود کفائی اقتصاد ی از اهمیت ویژه ای برخورار می باشد. سدها در مراحل مختلف احداث، بهره برداری و پایان عمر مفید خود، تاثیرات عمیق و شگرفی بر محیط زیست بر جای خواهند گذاشت. ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت محیط زیست، چنانکه از سه دهه قبل در بسیاری کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه معمول می باشد، الزام استفاده از این نگرش را برای طرح ها و پروژه های سد سازی تاکید می نماید. انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها با تصویب الگوی ارزیابی اثرات زیست محیطی توسط کمیته توسعه پایدار در سال 1376 عملا آغاز گردیده و لیکن تاکنون این گزارشات با کیفیت های متفاوتی تهیه شده و عموما از جامعیت لازمه برخوردار نمی باشند در نتیجه به انجام مطالعات تکمیلی به منظور ملحوظ نمودن کلیه جنبه های زیست محیطی ملزم گردیده اند. همچنین بسیاری از سدهای کشور هم اکنون با دارا بودن گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی ، معضلات عمده ای را بر محیط زیست خود تحمیل می نمایند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که مشکل اصلی در زمینه فرآیند و چگونگی تهیه گزارش ارزیابی محیط زیستی در ایران وجود دارد.در این مقاله سعی شده است مسائل زیست محیطی سدهای کشور، اهداف، ضرورت و فواید انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی سدها و چالش های انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی سدهای کشور بررسی گردیده و در نهایت راهکارهای مناسب جهت بهبود فرایند انجام ارزیابی اثرات محیط زیستی سدها پیشنهاد شده است.

به راستی داشتن مقام و جایگاه سد‌سازی در دهه‌های اخیر در دنیا می‌تواند مایه مباهات و افتخار باشد؟

کشور ما در دیگر حوزه‌‌های توسعه و پیشرفت چه جایگاهی دارد؟!

رتبه اول یا دوم و شاید هم رتبه سوم

که به نقل از وزیر علوم وقت در دوسال گذشته تولید علم و دانش در ایران بیش از دو برابر شده است .

آری رتبه اول سد‌سازی برای کشوری همچون چین و رتبه دوم برای ترکیه و سکوی سوم هم از آن ماست !

آیا دیگر کشور‌ها علم و صنعت سد‌سازی را باید از چین و ترکیه و ایران جهان سومی بیاموزند یا نه علت و عللی در این وزن وجود دارد؟!برپایه‌ی اسناد موجود، بالاترین صنعت سد سازی از آن ایالات متحده است و بر اساس شواهد و مستندات از سال 1972 تاکنون 5 سد در این کشور دچار حادثه شده است !حال علم و صنعت ما چقدر از ایالات متحده و سایر کشور های دنیا پیشی گرفته است یا به زبان دیگر شاید این صنعت دچار ناکارآمدی ها و نقصان زیادی است و پیش‌قراولان علم و صنعت به سراغ ابزار و روش‌های دیگر رفته‌اند؟!

طبق آمار و اطلاعات در ده سال گذشته 248 سد در دنیا با مطالعه و آگاهی بدلایل مختلف بدست دول مختلف تخریب شده است حال این سؤال در ذهن هر شنونده و بیننده این اخبار خطور می کند دلیل خراب کردن این همه سرمایه و صنعت ادوار گذشته چه می تواند باشد ؟

اندکی به مسائل و موارد سدها و سیستم انتقال آب در ایران و دنیا می پردازیم :

مشکل اصلی در کشور ما در وهله اول نبود مطالعات کامل و کافی برای احداث سدها می باشد که به چند مورد آن اشاره می کنم در نیم قرن گذشته که اکثر سد های ایران بدست مهندسان و طراحان خارجی ساخته می شد و شاید آنان عرق ملی و میهنی نداشته ، و برای آنان میراث و مسائل زیست محیطی در آن زمان چندان مطرح نبوده است بعنوان مثال در جانمایی دقت کامل نشده است و تعدادی از سدها در نزدیکی گسل ها فعال احداث شده است .بگفته وزیر نیرو سد لار دارای مشکل فرار آب از مخزن می باشد و این مشکا کماکان وجود خواهد داشت .مشکل انتقال آب مشکل اساسی و مهمتر از بقیه بوده چرا که طبق قوانین موضوعه احداث سد ها در نظارت وزارت نیرو و احداث کانال های درجه یک و دو بعده این وزارت و احداث و انتقال و مسائل مربوطه به وزارت کشاورزی می باشد به نظر شما هماهنگی و احداث این گونه کانال‌ها تا چه حد می‌تواند موفقیت‌آمیز باشند آن هم در کشوری که هماهنگی بین بخشی خود دارای بورکراسی و مسیر‌های پر پیچ وخم اداری است.

طبق آمار و شواهد کل سدهای ایران حدوداً در پنجاه سال گذشته بنا شده اند که در قبل از انقلاب 33 درصد کانال‌های درجه 1 و دو آنها احداث و کمابیش به بهره برداری رسده و در طی سالهای 1357 تا 1376 حدود 32 درصد دیگر کانالها به بهربرداری رسیده است ، که خود جای بسی خوشوقتی است هر چند کانال های ساخته شده خالی از مشکل و معضل نمی باشند.

اگر کمی به مسائل و مشکلات سامانه انتقال آب از سدها به عرصه زمین‌های کشاورزی بنگریم بر اساس نظر صاحبنظران (1) این صنعت مسائل و مشکلات به 5 دسته تقسیم می‌شوند:

- مسائل مرتبط با طراحی

- مسائل مرتبط با شرایط تکتونیکی بستر سد و کانال

- مسائل مرتبط با اجرا

- مسائل مربوط به بهربرداری و نگاهداری

- مسائل اجتماعی

آیا در حل اینگونه مسائل چقدر توانایی داشته ایم